Purezidenti wa Rwanda, Paul Kagame ari ahakwijuka abaafeereire omukiita-bantu ekya 1994 omukwezi 4 omwaka ogu. PHOTO: Mariam Kone/AFP

RWANDA

Rwanda nibaija kuteera oburuuru bw’okutoorana mukuru w’eihanga hamwe n’abany’eishengyero omwaka ogurikwija omukwezi kwa 7 ebiro 15, akakiiko k’eby’oburuuru nikwo kagizire aharwakabiri orwa wiiki egi, obwo Purezidenti Paul Kagame arikwetebeekanisiza kwesimba ahabw’encuro ya 4 omuntebe.

Purezidenti Kagame ategyekire Rwanda kumara amakumi g’emyaka kandi ogu atwaire naagarurwa omuntebe egi n’oburuuru burikurenga ebicweka 90 ahari 100 omuburuuru bwa 2003, 2010 na 2017.

“Ekiro ky’okuteera akaruuru ka Purezidenti hamwe n’abandi bajwekyerwa 53 kuruga omurukarara orurikuba ruhairweyo ebibiina by’eby’obutegyeki nainga shi abantu buntu abarikuba beesimbire, ni 15.07.2023,” akakiiko k’eby’oburuuru nikwo kagambire ahamukura gwa intaneeti ogwa X.

Orikwenda kwesimba ahari Kagame omuburuuru orikumanywa ni mukuru w’ekibiina ky’orubaju oruhakani ekya Green Party, Frank Habineza, owaakirangiriire omukwezi kwa 5. 

Dr. Frank Habineza, orikwenda kwesimba ahari Purezidenti Paul Kagame omwaka ogurikwija

Abeesimbire nibaija kwikirizibwa kusherura akaruuru kuruga ebiro 22.06.2024 kuhisya ebiro 12.07.2024, nikwo akakiiko kagizire.  

Ba MP 24 ab’abakyara, abajwekyerwa 2 ab’eminyeto, omwe w’abanya Rwanda abaine obumuga ahamubiri nibaija kutooranwa obukiiko oburikujwekyera abateezi b’oburuuru ebiro 16.07.2024, akakiiko k’eby’oburuuru nikwo kongyeireho.

Gavumenti ya Rwanda omukwezi kwa kashatu ekacwamu kukoresa ebiro bimwe kusheruriramu omwebembezi w’eihanga n’abany’eishengyero. 

Kagame, owaabeireho omuheekyera, akaba Purezidenti omukwezi kwa 4 omwaka 2000 kwonka atwaire ari omwebembezi kuruga omukiita-bantu ekyahweire omugwa 1994. 

Rwanda n’obu baraabe nibagira ngu ni rimwe omumahanga ga Africa agatebeekaine, ebibiina by’abarwanirizi b’obusingye nibatura Kagame okutegyekyera omumbeera y’okutiinisa omubantu, okuremesa abantu okuha enteekateeka zaabo hamwe n’obutabaheereza obugambiro. 

Kagame akarangirira okwesimba ahancuro ya 5 omukwezi kwa 9 omwaka ogu, arikugambira bamwe ahabanyamakuru ab’abafaransa agumize ngu ashemereirwe ahabw’obwesigye obu abanya Rwanda bamuteiremu. “Ninyija kubaheereza kumara obwire bwona obu ndabaase,” nikwo Kagame yagizire. 

Ku yaabuziibwe yaaba naija kwesimba ogundi murundi, Kagame akagira ngu okutegyeka emyaka 20 endiijo naija kuba atakiinemu buzibu.

“Oburuuru nibukwata ahabantu kutoorana,” nikwo yayongyeire akagambira ekitongore ky’aby’amakuru eky’abafaransa ekya France 24

Kagame akagaruka yaheebwa obwebembezi bw’ekibiina kya ky’eby’obutegyeki ekiri omu Gavumenti ekya Rwandan Patriotic Front (RPF) omurukiiko rwabo orwabaireho omukwezi kwa 4 omwaka ogu

Omurambuzi ari ahari kimwe aha bituuro by'abantu abaafeereire omu kiita-bantu abaazikiirwe ahariijukiro erya Kigali Genocide Memorial eshumu nkye ehwaire. Photo by Ssenyomo Gideon.

Kagame akaba aine emyaka 36 obu RPF egyemesereza abategyeki ab’aba Hutu barikubatura okureetaho ekiita-bantu ahi abantu barikuhika 800,000, baingi abaabeire bari aba Tutsi hamwe n’aba Hutu bakye-bakye baaitsirwe ahagati y’okwezi okwa 4 n’okwa 7 omumwaka gwa 1994

#WestUpdates